KURULUŞ

Sosyal Bilimler Enstitüsü, 20 Temmuz 1982 tarih ve 17760 Sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 41 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile Atatürk Üniversitesi Rektörlüğü`ne bağlı olarak teşekkül etmiş, Yükseköğretim Kurulu`nun 18 Ekim 1982 tarihli toplantısında aldığı kararla resmen kurulmuştur.
 
GELİŞİM

Enstitü 1982-1983 Öğretim Yılında; Fen-Edebiyat Fakültesi: Arkeoloji ve Sanat Tarihi, Batı Dilleri ve Edebiyatları, Coğrafya, Doğu Dilleri ve Edebiyatları, Felsefe, Tarih, Türk Dili ve Edebiyatı; İlahiyat Fakültesi: İslam Medeniyeti ve Sosyal Bilimler, Kelam ve İslam Felsefesi, Tefsir ve Hadis Bölümlerinde 8 doktora öğrencisi ile öğretime başlamıştır. Önceki yönetmeliklere göre fakültelerde doktora çalışmalarını sürdüren 115 doktora öğrencisi Enstitüye devredilmiştir.
  

ENSTİTÜDE BUGÜNE KADAR GÖREV ALMIŞ MÜDÜRLER

Doç. Dr. Baki DERELİ                    31.08.1982        11.01.1983
Prof. Dr. Haluk İPEKTEN                12.01.1983         16.01.1992
Prof. Dr. Eyüp KEMERLİOĞLU      17.01.1992         23.09.1992
Prof. Dr. Bilge SEYİDOĞLU           24.09.1992         22.10.2001
Prof. Dr. Vahdettin BAŞCI              23.10.2001         19.01.2009

Prof. Dr. Mustafa YILDIRIM            20.01.2009         31.08.2016

YER

Enstitü 1982-1989 yıllarında Fen-Edebiyat Fakültesi`nin Edebiyat Bilimleri binasında; 1989 yılından 2007 yılı Kasım ayına kadar Bilgi İşlem Merkezi Binasında faaliyetlerini sürdürmüştür. Kasım 2007 yılından itibaren halen bulunduğu Yabancı Diller Yüksek Okulu Binası`nın üçüncü katında faaliyetlerini sürdürmektedir.

MİSYON

Nitelikli insan yetiştiren, bilim üreten, bunun topluma aktarılmasını sağlayan ve bilimsel düşünceyi esas alan kurumların başında gelen enstitümüzün misyonu; gerek ulusal, gerekse uluslararası düzeyde üniversitelerdeki gelişmeleri takip etmek, onlarla işbirliği yaparak çağdaş düzeyde eğitim ve öğretim yapmak ve yeni politikalar üretmektir.

VİZYON

Vizyonumuz; nitelikli bilim insanı yetiştirmek, insan gücünü ve kaynaklarını etkili ve verimli bir biçimde kullanmak ve hayata geçirebilmek için yol ve yöntemler belirlemektir.

YETKİ, GÖREV ve SORUMLULUKLAR

Enstitümüz, Enstitü Kurulu ve Yönetim Kurulu ile müdür, müdür yardımcıları, sekreter ve idari personelle faaliyetlerini yürütmektedir. Bu birimler enstitü ve anabilim dallarında lisansüstü öğretimin yürütülmesini, sonuçlandırılmasını ve koordinasyonunu sağlar.

Akademik ve idari personelin terfisi, öğrenci seçimi, tüm düzeylerde eğitim, öğretim ve araştırma faaliyetlerini, kurumun misyon ve amaçları doğrultusunda ve yasa ve yönetmeliklerde belirtilen kriterlere uygun olarak yürütür.

Lisansüstü programlar üniversitemizin misyonuna uygundur.

Enstitümüz öğrencilerin eğitim-öğretimi anabilim dalları ve ilgili öğretim elemanları ile işbirliği içerisinde yürütmektedir.

BİLGİ, TEKNOLOJİK KAYNAKLAR ve ETKİNLİKLER

Enstitü, Bilgisayar Bilimleri Araştırma ve Uygulama Merkez Müdürlüğü ile birlikte Üniversite kütüphanesindeki çok sayıda veri tabanı ve basılı eserler ile öğrencilerinin bilgi kaynaklarına etkin erişimi için çalışmaktadır.

ENSTİTÜNÜN AMAÇ ve HEDEFLERİ

Günümüzde, lisans eğitiminden sonra daha üst düzeyde uzmanlık eğitimine ihtiyaç duyulmuş ve lisansüstü eğitim çalışmalarına ağırlık verilmiştir. Amaç, kamu ve özel kuruluşların ihtiyaç duyduğu alanlarda bilimsel araştırma ve inceleme yapacak elemanlar ve bilim insanları yetiştirmektir.
Enstitümüz, büyük bir sorumluluk ve özveriyle; üstün nitelikli, çağdaş, dinamik; özgüvenli insanlar yetiştirip, aklı ve bilimsel düşünceyi benimsemiş, katılımcı ve evrensel değerlere bağlı lisansüstü programlarla değişik birimlerin uzman ve yetişmiş eleman ihtiyacını karşılamayı amaçlamaktadır

Hedef; Lisansüstü eğitimi düzenlemek, yürütmek ve programlar hazırlayıp sürdürmek ve sonuca ulaşmaktır.
 
TEMEL POLİTİKALAR ve ÖNCELİKLER

Enstitümüz Lisansüstü Eğitim - Öğretim ve Sınav Yönetmeliği ile ilgili, çerçeve yönetmeliğine bağlı kalınarak, uygulama farklılıklarını en aza indirgemek amacıyla diğer enstitülerle birlikte yeni düzenlemeler yapılmaktadır.

Araştırma faaliyetlerinin kalitesini ölçmeye yönelik yeterli ve objektif kriterler mevcuttur. Akademik personelin kalite izlenmesi de ülke çapında oluşturulan jüriler vasıtasıyla yapılmakta, akademik unvanlar verilmekte ve yapılan araştırmaların uygulanabilirliği ve referans verilme düzeyi gibi değerlendirmeler yapılmaktadır.

Gerek öğrencilerin, gerekse akademik personel ve yöneticilerin değerlendirmelerinden ortaya çıkan sonuçlar, yapılan periyodik kurum içi toplantılarda ele alınıp kalite yükseltme amaçlı olarak kullanılmaktadır.

Enstitümüzde yapılan eğitim-öğretim ve araştırma faaliyetlerinin ulaştığı düzey bugüne kadar vermiş olduğu çok sayıda yüksek lisans ve doktora mezunu ile kendini göstermektedir.

Enstitümüz dış çevresini analiz ederek, çevredeki taleplere, fırsatlara cevap vermek için bazı faaliyetler yürütmektedir. Bunun için faaliyetlerin sonuçlarının sürekli takip edilmesi ve gerektiğinde değişikliklere gidilmesi gerekir.

Kalitenin yükseltilmesinde kaynaklar yeterli değildir. Başarılı olan öğrencilere daha çok kadro tahsis edilerek eleman ihtiyacı giderilebilir.

YAYIN FAALİYETLERİ

2003’den beri ISSN 1304-4990 Süreli yayınlar numarası yılda iki kez yayımlanmakta olan Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi ulusal hakemli ve bilimsel içerikli resmî yayın organıdır. Derginin yayın dili Türkçe olup, sosyal bilimlerin farklı alanlarında yapılmış bilimsel nitelikli araştırma yazıları yayımlanır.

Enstitü Dergimiz için yeni format oluşturulmuş, dizgi ve baskı kalitesi için profesyonel hizmet alımı yapılmıştır. TÜBİTAK-ULAKBİM Sosyal Bilimler Veri Tabanını, Uluslar arası veri tabanı EBSCO Publishing Inc., ASOS Index tarafından dizinlenmeye ve tam metin olarak yayımlanmaya başlayan Dergimiz, ayrıca üniversitemiz e-dergi portalında tam metin olarak dizinlenmiş ve makale teslim, kabul ve onay işlemleri bu portal üzerinden yapılmaya başlanmıştır. Kitap halinde de bastırılarak ilgili kurumlara gönderilmektedir.

KURUMSAL KABİLİYET VE KAPASİTENİN DEĞERLENDİRİLMESİ 

Üstünlükler

Dersler enstitümüze bağlı fakültelerde yapılmaktadır. Enstitümüze bağlı sınırlı sayıda araştırma görevlisi kadrosu, mevcut lisansüstü öğrenciler arasından belirli kriterleri sağlayanların seçilmesi şeklinde tahsis edilmektedir. Bunlar bir yıllığına atanmakta, performanslarına göre de birer yıllık uzatmaları yapılmaktadır. İdari personelin seçimi ise yine belli kriterlere uygun olarak rektörlük tarafından yapılmaktadır. Terfiler sicil raporlarına göre yılda bir kez yine üniversitemiz rektörlüğünce yapılmaktadır. Araştırma görevlilerinin görev süresi, lisansüstü öğrenciliklerinin sona ermesiyle bitmektedir.

Lisansüstü programlara öğrenci alımı yılda iki kez yapılmaktadır. Öğrenci alımı yönetmeliğimizde belirlenmiş olan başarı kriterlerine göre yapılmaktadır.

Yüksek lisans ve doktora programları, anabilim dalının teklifi, enstitü kurulunun kararı, üniversite senatosunun uygun görmesi ve Yükseköğretim Kurulu’nun onayıyla açılmaktadır. Anabilim dallarında verilecek lisansüstü dersler ve içerikleri anabilim dalı başkanlığınca teklif edilerek enstitü kurulunda karara bağlanmaktadır.

Zayıflıklar

Girişimcilik faaliyetlerinin geliştirilmesi için üniversite ile diğer toplumsal işlevi olan kurumların işbirliğinin geliştirilmesi gerekir. Ancak bu işbirliği bugün için yeterli düzeyde değildir. Erzurum ili dışındaki işletmelerle de irtibat kurulması ve onlara da işbirliği tekliflerinin götürülmesi gerekir. İsteyen öğrencilere araştırma imkânı sunmak için bu işbirliğinden yararlanılabilir.

Fakültelerdeki öğretim üyeleri aynı zamanda enstitümüze bağlı öğretim üyeleri olduklarından, öğretim üyesi-öğrenci sayısı bakımından yeterli düzeydedir. Ancak idari personelin çok kısıtlı olmasından, öğrenci - idari personel oranında yetersizlik mevcuttur.

Değerlendirme

Üniversitemiz ve buna bağlı olarak da enstitümüz, Ülkemizdeki 100’e yakın devlet ve vakıf üniversiteleri içerisinde üst sıralarda yer almaktadır. Her alanda gelişimini tamamlamış durumdadır. Ancak dünya standartlarına ulaşabilmek için mali kaynakların arttırılmasıyla kalite daha üst düzeylere ulaştırılabilir.
 
ÖNERİ VE TEDBİRLER

Enstitümüz dış çevresini analiz ederek, çevredeki taleplere, fırsatlara cevap vermek için bazı faaliyetler yürütmektedir. Bu faaliyetler ekonomik, sosyal, psikolojik ve kültürel içerikli olup toplumsaldır. Toplumsal olan faaliyetler, yaptırılan tezlerle yazılı hale getirilerek ilgililerin faydalanmasına sunulmaktadır. Bunun için faaliyetlerin sonuçları sürekli takip edilmekte ve gerektiğinde değişikliklere gidilmektedir.

Yine eğitimin kalitesini artırmak amacıyla enstitümüzün ilgili kurumlarla ilişkilerinin daha etkin hale getirilmesi amaçlanmaktadır. Güncel konu ve gelişmelerin yakından izlenmesi, kurumumuzun gelecekteki misyonu açısından daha yararlı olacaktır.

Enstitümüzün stratejik yönetimde başarılı olmasında kalite yönetimi ve kalite izleme önemli bir yer tutacaktır.

LİSANSÜSTÜ EĞİTİMDE GÖZBEBEĞİYİZ

Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, evrensel değerde bilgi üretecek bilimsel faaliyetleri geliştirmek, öğrencilerini ihtiyaç duyacağı bilgi ve beceriyle donatmak, çağdaş bilimsel bilgiyi üretecek biçimde kullanmalarını sağlamak misyonu ile hareket eden bir Lisansüstü eğitim kurumudur. Misyonu doğrultusunda eğitim-öğretim hizmetlerini, bilimsel araştırma ve uygulama faaliyetlerini yürütme gayreti içindedir. Enstitümüz, 1982 yılında kurulmuş ve kurulduğu günden bu güne aralıksız olarak Yüksek Lisans ve Doktora eğitimlerini yaygınlaştırarak sürdürmekte, Sosyal Bilimler alanında önemli bilimsel araştırmaların yapılmasına öncülük etmektedir.

Çağdaş bilimin gerekliliklerini karşılayacak bilimsel bilgi ile donanmış akademisyenleri bünyesinde barındırmakta olan Enstitümüz, 2016-2017 Öğretim Yılı itibariyle 39 Anabilim dalı ve 70’i aşkın bilim dalında Yüksek Lisans ve Doktora eğitimi gerçekleştirmektedir. Enstitümüz; sahip olduğu öğretim üyesi potansiyeli ile onların bilgi ve birikimlerini genç bilim insanlarına aktarmalarını sağlamakla görevli bir üst birimdir.

Enstitümüzde halen kayıtlı 5898 öğrenci öğrenim görmektedir. Bunlardan 3573 âdeti Yüksek Lisans, 1292 âdeti Doktora, 998’i Tezsiz Yüksek Lisans (İkinci öğretim ve Uzaktan Eğitim olmak üzere) öğrencisidir. Yine otuz iki (32) ülkeye mensup 16’sı Tezsiz olmak üzere 212’si Yüksek Lisans, 206’sı Doktora, toplam 418 yabancı uyruklu öğrenci Enstitümüzde kayıtlı bulunmaktadır. Enstitümüz çevre illerimizdeki üniversiteleri yetiştirdiği elemanları ile desteklediği gibi, onlarla birlikte yürüttüğü ortak programlarla gelişmelerine katkıda bulunmaktadır. Bu çerçevede 16 programda destekleyici enstitü konumundadır. Halen farklı programlarda görevlendirilmiş ve 35. madde ile Üniversitemize naklen gelmiş 111 Araştırma Görevlisi mevcuttur.

2003 yılından beri düzenli olarak Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi adıyla yayımlanan Enstitü dergimiz, 2016 yılı içerisinde çıkardığı dört sayısıyla takip edilen bir dergi olmayı hak etmiş olup, TÜBİTAK-ULAKBİM Sosyal Bilimler Veri Tabanı, Uluslararası veri tabanı EBSCO, ve ASOS Index tarafından dizinlenmekte ve tam metin olarak yayımlanmaktadır. Ayrıca üniversitemiz e-dergi portalında da tam metin olarak dizinlenmekte, makale teslim, kabul ve onay işlemleri bu portal üzerinden yapılmaktadır.

Lisansüstü öğrenci alımları Öğrenci İşleri Daire Başkanlığı aracılığıyla ve bütün enstitülerle birlikte otomasyon sistemi üzerinden yapılmakta ve adaylara üç bölüm tercihi yapma imkânı sağlanmaktadır. Öğrenci ders kayıtları da otomasyon üzerinden yapılmaktadır. Yine öğrencilerin bütün işlemleri Enstitü Web sayfası üzerinden önceden hazırlanmış ve kalite belgeli formlar üzerinden yürütülmektedir. Ayrıca Enstitü salonunda öğrencilerin bilgisayar ihtiyaçlarını karşılamaları amacıyla, internet bağlantılı bilgisayar ünitesi bulunmaktadır. Enstitümüz lisansüstü öğrencilerinin hazırlamış oldukları tezler, Enstitü logosunun basılı olduğu tez kapakları ile ciltlenmektedir. Yine tezler için bir CD arşivi de oluşturulmuştur.

Büyük bir sorumluluk ve özveriyle; üstün nitelikli, çağdaş, özgüvenli, aklı ve bilimsel düşünceyi ilke edinmiş insanlar yetiştirmek, katılımcı ve çağdaş anlayışla evrensel değerlere bağlı lisansüstü programlarıyla değişik birimlerin uzman ve yetişmiş eleman ihtiyacını karşılamak amacıyla yürüttüğümüz tüm çalışmaların etkin sonuçlar vermesi en büyük dileğimizdir.