Erzurum’da düzenlenen Doğu Anadolu Gıda, Tarım ve Hayvancılık Fuarı’nın açılışına katılarak stantları gezen ve tarım aletleri hakkında bilgi alan Vali Seyfettin Azizoğlu ve Atatürk Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ömer Çomaklı, açılışın ardından, Atatürk Üniversitesi tarafından inşa edilmekte olan Doğu Anadolu Gözlemevi’ni (DAG) ziyaret etti.

Vali Azizoğlu ve Rektör Çomaklı, 3170 rakımlı Konaklı Karakaya Tepeleri'ne inşa edilen ve sınıfında dünyada tek olma özelliği taşıyan teleskopun yer alacağı gözlemevi inşaatını yerinde incelediler.

Astrofizik Araştırma ve Uygulama Merkezi (ATASAM) Müdürü ve DAG Proje Koordinatörü Doç. Dr. Cahit Yeşilyaprak, Vali Azizoğlu ve Rektör Çomaklı’ya DAG Projesi hakkında bilgi verdi. 

Yeşilyaprak, gözlemevinin içinde ve üzerinde bulunacak sistemden dolayı inşaatın zor ilerlediğini belirterek, “2020 yılı içinde ilk ışığını alıp astronomi, uzay, bilim camiasına bu teleskopu kazandırmış olacağız” dedi

Yeşilyaprak: “DAG, Türkiye'nin en büyük 4 metre çaplı, tek parça aynaya sahip teleskopu... Optik dediğimiz insan gözünün duyarlı olduğu bölgenin dışında da kırmızı ötesi bölgede de gözlem yapabilen yine Türkiye'nin ilk kırmızı ötesi teleskopu. Bu çapta dünya üzerinde 4 metre sınıfı yaklaşık 10 teleskop var ama bizim eklediğimiz birkaç optik ve son teknolojik özelliklerle beraber bu özellikleri bir arada barındıran dünyada bu sınıftaki tek teleskop olacak. Optik olarak 4 metrede en üst seviyede bir teknolojiyi Türkiye'ye getirmiş olacağız. Tüm tasarım ve yazılım kısmı Türk ekip tarafından yapıldı.

 Burada bu enlem boylamda bu çapta dünya üzerinde teleskop yok. Büyük teleskopların tamamına baktığımızda Havai ve Şili'de var. Orada gündüz olduğunda, burası gece olduğundan oradaki projelerin devamı için şu anda burası cazip bir yer haline geldi. Bütün dünyanın astronomi ve bilim camiasının gözü bu teleskopta. Nedeni, gece gündüz farkını ortadan kaldıracak enlem ve boylamdayız. Erzurum'da kar yağışının fazla ancak nemin az olması, havanın soğuk olması, astronomik açıdan en önemli avantajlardan biri. Biz kırmızı ötesi gözlem yapacağımız için soğuk hava ideal bir durum. Kar yağışı da atmosferi temizlediği için önemli” şeklinde konuştu.

DAG’ın, Kalkınma Bakanlığı’nın desteklediği en büyük yatırım araştırma projesi olduğuna vurgu yapan Atatürk Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Ömer Çomaklı, gözlemevinin yapımında kendilerini destekleyen Cumhurbaşkanı Recep Tayip Erdoğan'a ve Başbakan Binali Yıldırım'a teşekkür etti.

“Kuracağımız ekipman ve labaratuvarlarla bu tesis 4 metre çap altındaki bütün gözlemevi istasyonlarının aslında bakım ve onarım merkezi de olacak” diyen Rektör Çomaklı, böylesine büyük bir projenin Erzurum’da kurmaktan gurur duyduğunu ifade etti.

Vali Azizoğlu, incelemelerin ardından yaptığı açıklamada, Erzurum'un bugüne kadar hayvancılık şehri olarak bilindiğini, kentin bundan sonra sanayi ve bilim şehri haline geldiğini ifade etti.

Azizoğlu: “Şu anda buradaki bu tesis Türkiye'nin en büyük gözlemevi olacak. Dünyanın en önemli iki, üç gözlemevi arasında yer alarak bilim çevreleriyle entegre bir şekilde çalışacak. Erzurum, uzayın en iyi gözlemlendiği yer olarak, bilim insanlarına uzayla alakalı en doğru bilgileri vermiş olacak. İleriyi görmek, çağın ötesine geçmek böyle bir şey. Belki kimse bunu hayal etmiyordu ama bu gerçekleşmek üzere. Bir buçuk sene sonra buradan uzayı gözlemlemeye başlayacağız. Dünyadaki bütün bilim insanları da buradaki gözlemlemeden istifade edecekler” dedi.

Bilim dünyasının merakla beklediği ve araştırma yapmak için şimdiden sıra istenen gözlemevi, bilim adamlarının uğrak yeri olacak.

Türkiye’nin astronomi, astrofizik ve uzay bilimleri alanındaki en büyük yatırımı ve 2023 vizyon projesi olan DAG, 2020 yılında hizmete girecek.

BASIN MERKEZİ